ARAUSIO et ARAUSICENSIS Principatus

ARAUSIO, et ARAUSICENSIS Principatus

Galliae Narbonensis regio, nomen habens a Metropoli Arausione, amoena civitate, ad fluv. Eigue, unâ leucâ a Rhodano, cuius meminerunt Veteres scriptores; Colonia Secundanorum, Plin. l. 3. c. 4. etc. Vulgo Le Principaute d'Oranges. Innexus undique iacer Avenionensi Comitatui, fluente illi ad Occidentaliora Rhodanô: formâ fere semilunari, exsurgentibus utrinque versus Septentrionem cornibus. Habitârunt hîc olim populi Cavares et Arausici: nunc ditionis est Nassoviensium Principum, olim Cabilonensium imperiô celebris. Vide infra. Metropolis eius dicitur Arausio Cavarum, Arausica civitas, Arausionensis urbs. Apollinar. Α᾿ραυσιών Ptolemaeo: Arausio apud Plin. l. 3. c. 4. et Pomponium Melam l 2. c. 5. qui Secundanorum, ut dictum, nominant. Hîc multa antiquitatis vestigia apparent. cum aliarum rerum, tum theatri et arcus triumphalis in porta, per quam in Lugdunensium agros iter patet. Metel. Merula. Eum C. Marius et Luctatius Catulus exstruxerunt, post Clmbros Teutonasque triumphatos. Praeterea Circus, loca unde bestiae in theatrum immissae, rudera prodigiosae turris, quam Dianae templum fuisie quidam aiunt, aquaeductus, etc. gratum visentibus spectaculum praebent. Academia hîc a Raimundo 5. erecta est A. C. 1365. in Aurea quoque Bulla memorata; Parlamentum a Wilhelmo Cabilono institutum, A. C. 1470. Morer. Urbs ipsa quibusdam videtur a Phocensibus, qui Massiliam quoque statuerunt, condita. Praeter hanc Principatus hic comprehendit, Corthezon, Ionquieres et Gigandas, ut et alia, minoris momenti loca. Solum Cereris Bacchique theatrum est, croci, etc. ferax. Episcopatus eiu sub Arelatensi, in quo olim floruerunt Constantius A. C. 387. Eutropius Hilario Papae et Sidonio Apollinari laudatus, Florentius, etc. Vide Ios. de la Pise, Hist. d'Orange. Nostradam. et Boucheum Hist. de Prov. Catellum Hist. de Lang. Chorier. Hist. de Dauph. etc. Valesio Urbs dicitur Secundanorum Arausio, a militibus veteranis secundae legionis, (quemadmodum Arelatum Sextanorum. Bliterae Septumanorum) quorum fuit Colonia et urbium Galliae opulentissimis a Mela adnumeratur. In nummo Neronis vocatur COL. ARAUSIO SECUNDANOR. COH. XXXIII. VOLUNT. h. e. Colonia Arausio secundanorum cohortis 33. voluntariorum. Ponitur inter provinc. Viennensis civitates 14. nonô, in veterib. Notit. in Arelatensi provincia tertiô locô, apud Robertum in Chron. Episcopusque Arausicensis tertius numeratur, inter Episcopos Arelatensi Burgundiae Archepiscopo suffragantes, apud Gervasium Tisteberiensem. Gallis Orange, incolis Aurange, Belgis Oranien, Caput olim Cavarum, hodie pagi Arausicani vel Arausici. Ex eius Episcopis Concilio Aurelianensi I. Faustinus (qui Presbyter potius fuit) Concilio Aquileiensi, Gratiani Principatu, Constantius: Epaonensi Florentius, aliis alii interfuêre. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. Historia Principatus huius paucis sic habet: Urbs, cum ditione, supremi Principatus titulô, insignitâ, Provinciae partem facit, olim imperio Franco-Germanico subiecta, unde moneta cum inperii insignibus tum cusa: postea sub Provinciae Cornetus, circa A. C. autem tempore Caroli M. Princeps Guilielmus Cornetus, circa A. C. 800. cuius posteritate masculâ exstinctâ, circa A. C. 177. in Ramboldo IV. dein per Tiburgen in Bauscorum familiam cum immunitate Princip, imperii transiit, ut patet ex instrumento confecto a Bertrando Bausco, A. C. 1242. parte Hierosolymitanis Equitibus concessâ; hinc num mi quidam in antica patte Arausionensis, in postica Hierosolymitani Ordinis insignia repraesentantes. Postea A. C. 1256. Carolus Andegavensis, Ludovici IX. frater, qui Beatricem Raimundi Berengarii, ulktimi ex Barcinonensium Comitum familia, filiam uxorem duxerat, Provinciam, cuius is Princeps fuerat, creavit, et Guilielmum Bauscum Arausionens. Principem tamquam beneficiarium, in fidem accepit. Caroli dein fil. Carolus II. ab Hierosolymitanis Equitibus, parte, quam in hoc Principatu tenuerant, comparatâ, A. C. 1307. eam mox Bertrando Bausco attribuit, hâc lege, ut de Principatu universo ipse, posterique eius beneficiarii Provinciae Comitum essent. Bertrando Guilielmus fil. successit, hunc Raimundus I. fil. excepit: Post hunc Raimundus II. sen V. ut Morerius vult, Arausionens. Princeps fuit, cuius filia unica Maria Iohanni Cabillono nupsit, A. C. 1410. postquam Bausci Principatum possedissent ab A. C. 1240. Ex hoc coniugio natus Ludovicus Cabilonus, Renato Siciliae regi A. C. 1436. dum captivus Divione detineretur, magnâ pecuniae summâ mutuo datâ, ius supremi Imperii vicissim ab ipso, pignoris loco, accepit. Quô cum Ludocici filius Guisielmus licentiose uteretur, transactum cautumque est A. C. 1471. ut subditis appellare ius esset: regnante Ludovicô XI. Renati et Caroli, in Provincie comitatu, herede, qui denou cum Guilielmo sic transegit ut ille acceptis XLCIC. aureorum, in posterum Regi et Delphino Viennensi, tamquam beneficiarius, fidem obligaret, subditisque ad Gratianopolit. Senatum provocandi ius estet: Princeps vicissim titulos supremi Principis, et gratiae Dei, ius item cudendae monetae, gratiam delictorum impertiendi, etc. retineret, A. C. 1475. Post haec Ludovicus XII. Iohanni II. Guilielmi filio optime de se merito supremum ius remisit, quod hic ab eo tempore usurpavit, et curiam Parlamenti Praesidemque cum 4. Consiliariis instituit. Rege mortuô, Franciscus I. gratiâ illius revocatâ Philebertum, Iohannis fil. rursum in fidem accepit: qui Renatum Nasiovium Claudiae sororis fil. heredem scripsit, illô in Cabilloni nomen adoptatô. Hiccum Austriacis adhaesisset, post Ticinensem cladem, Madritianâ pace, ius antiquum recuperavit: quod confirmatum est A. C. 1559. quô Guilielmus IX. Guilielmifil. Renati frater patruelis praefectum urbi imposuit, Magistratusque denuo instituit. Hic celebris est ille Belgicae Libertatis auctor, cui successit Philippus, Mauritius et Henric. Fridericus filii: Hunc postremum excepit Guilielmus X. Cui filius successit Guilielmus XI. Iam M. Britanniae Rex. Vide infra Wilhelmus III. In Belgicis Historiis omnes notissimi. Plura, ut de Reformatione Principatus, obsidione urbis et calamitate, cum a Guisiis expugnata eslet. Anno 1562. Vide apud Thuan. Hist.l. 30. et praedictos. A. C. 1660. urbs dedita est Ludovico XIV. Galliae Regi, qui arcem eius permuniram, a Mautitio principe A. C. 1622. exstructam, in monte, disiecit. Ei subsunt aliquor pagi. Hodie quis eius status, bello inter Regem et Confoederatos, quorum magna pars est praefatus Guilielmus III. Rex, durante, ex huius belli scriptoribus petendum. Concilium hîc A. C. 441. habitum, cui S. Hilarius et S. Eucherius interfuerunt. A. C. 529. Dcciô Iun. Consule, ob dedicationem templi, a Liberio, cui Galliae praefecturam Theodoricus commiserat, exstructi: item libros Fausti, huiusque sectatores, qui discipulos Augustini accusantes, doctrinam eius de Praedestinatione, de Gratia et Libero Arbitrio ibant eliminatum. III. contra Alkbigenses, circa A. C. 1228. Vide Concilia Galliae Sirmondi, Baron. in Annal. Godeau Hist.

Eccl. Cabassutum in Notitia Concil. etc. Sed placet haec aliquanto amplius in Lectoris gratiam explicare e MSto quodam nobis communicato.